Zapadna Srbija - Kompletan vodič
Kada pomislite na Zapadnu Srbiju pomislite na prirodu i tradiciju, na beskonačna šumska prostranstva, planine, pašnjake i reke, na Zlatibor, Taru, Zlatar i Goliju, na Drinu i Rzav, na Mokru Goru i Sirogojno, na šljivovicu, pršutu i malinu… A pored ovih najpoznatijih atrakcija, tu je još dosta onih koje čekaju da budu otkrivene.
Turizam postaje sve značajnija privredna grana u ovom delu Srbije, a ponuda se razvija iz dana u dan. Turistička regija Zapadna Srbija se prostire na teritoriji 11 opština: Užice, Čačak, Čajetina, Arilje, Požega, Kosjerić, Bajina Bašta, Nova Varoš, Prijepolje, Sjenica i Ivanjica. Da bismo vam prikazali zaista bogatu ponudu ovog dela Srbije, podelićemo je po opštinama. Neka vam karta ili mapa Srbije budu otvoreni!
Prijepolje
Prijepolje se nalazi u jugozapadnoj Srbiji, u blizini granice sa Crnom Gorom, a smešten je na obalama reke Lim. Od Beograda je udaljeno oko 290 km, a od Niša oko 300 km.
U samom gradu možete obići Sahat kulu iz XVI veka, Ibrahim-pašinu džamiju, pravoslavnu crkvu. Obavezno prošetajte i pored Lima.
Prijepolje – Šta videti?
Okolina Prijepolja krije neka od najlepših mesta u Srbiji, poput slapova Sopotnice i predivnih predela Kamene Gore. Ono po čemu je Prijepolje možda i najpoznatije jeste manastir Milešava.
Manastir Mileševa
View this post on Instagram
Na 6 km od Prijepolja, pored reke Mileševke, nalazi se srednjovekovni srpski manastir Mileševa. Podigao ga je kralj Vladislav Nemanjić u XIII veku, a u njemu su bile sahranjene mošti Svetog Save sve dok ih u XVI veku Turci nisu odneli na Vračar i spalili. Danas se u oltaru manastirske crkve čuva leva ruka najvećeg srpskog svetitelja.
Mileševska crkva Svetog Vaznesenja Gospodnjeg je građena u raškom stilu, jednostavne bele spoljašnosti. Ono po čemu je Mileševa čuvena jesu njene freske, a najpoznatija među njima je freska Belog anđela na Hristovom grobu. Beli anđeo je zasigurno jedno od najznačajnih dela fresko-slikarstva i svi smo imali prilike da je vidimo na fotografijama. Iako je prizor poznat, kada se jednom nađete ispred freske njena lepota i uzvišenost će sigurno ostaviti nezaboravan utisak. Da li zbog kompozicije, da li zbog vrhunske tehnike slikanja i osećaja da vas, gde god da ste u crkvi, prati pogled Belog anđela, nećete moći da skrenete pogled sa freske tako lako. Zanimljivo je da je u XVI veku preko ove freske bila naslikana još jedna, da bi se tek tokom restauracije u XX otkrila originalna freska.
Po lepoti i očuvanosti fresaka, Mileševa se može porediti sa Sopoćanima i Studenicom. Pored Belog anđela, ističu se i freske i delovi kompozicija rođenja i silaska u Ad. Posebno su značajne freske koje prikazuju prve vladare iz dinastije Nemanjića. Ovi vladarski portreti su najbolji uvid u to kako su zaista izgledali Nemanjići.
Moramo pohvaliti i ceo manastirski kompleks, koji je izuzetno lepo i brižljivo uređen, a koji obuhvata i manastirske konake, u kojima posetioci mogu noćiti. Cena noćenja u manastiru Mileševa je 1500 dinara po osobi, uz prethodnu najavu.
Iznad manastira se nalaze ostaci srednjovekovnog grada Mileševac. U blizini nalaze Mileševca se nalaze Savine isposnice, kao i džamija u kojoj se čuva 400 godina star Kuran pisan rukom.
Kamena Gora
Kamena Gora je selo koje se nalazi na istoimenoj planini, u blizini Prijepolja i uz granicu sa Crnom Gorom. U ovom selu koje se prostire od 800 do 1500 mnv, priroda je bila darežljiva, a čist vazduh, ćista voda i brojne lekovite biljke su samo deo bogatstva.
Simbol Kamene Gore je Sveti bor, star oko 500 godina. Usamljen na proplanku, na oko 1300 mnv, dominira predelom. Vekovi mu ništa ne mogu, a veruje se da one koji na neki način oštete bor čeka tragična sudbina. Postoji običaj da se posvađani mire ispod starog bora. U prošlosti, kada selo nije imalo crkvu, Sveti bor je bio mesto za molitvu,
Sa Kamene Gore pogled puca do Durmitora sa jedne i do Zlatibora sa druge strane, a prizori su kao sa razglednice. Put do Kamene Gore nije u sjajnom stanju, ali se uz opreznu vožnju i običnim autom se može doći blizu Svetog bora.
Slapovi Sopotnice
Na planini Jadovnik, na preko 1000m nadmorske visine nalazi se jedan od najlepših i vodom najbogatijih vodopada u Srbiji – slapovi Sopotnice.
Legenda kaže da je ljude koji su se doselili ovde glas sa Jadovnika upitao da li žele vodu ili sreću. Oni su odabrani vodu, rekavši da će se za sreću sami pobrinuti. I voda je zaista potekla sa svih strana. Slapovi su brojni, a najviši vodopad je visok 25m. Ne propustite priliku da se popnete do mostića sa kog se pruža najlepši pogled slapove. Postoji uređena staza od puta pa do najvišeg vodopada. Uživajte u neverovatnoj lepoti i snazi vode, ali imajte u vidu da, kada je vodopad u punoj snazi, lako možete biti okupani ako se suviše približite.
U selu Sopotnica se nekad nalazilo dosta vodenica u kojima se mlelo žito i valjarica u kojima se pravilo sukno. Danas one nisu u funkciji.
Vodopad se nalazi na 17km od Prijepolja, put je uzak i asfaltiran do nekih kilometar ispred vodopada, odakle kreće makadam. Put je obeležen, a usput ćete preći preko jednog ‘neobičnog’ i naizgled nebezbednog mosta za koji su nas uverili da se svakodnevno koristi i da i autobusi prelaze preko njega.
Šta probati?
Nekoliko kilometara od Sopotnice, nalazi se ribnjak i restoran Vrelo. Sveža pastrmka se vadi direktno iz ribnjaka i sprema ispred vas, a sa obzirom da je reč o potočnoj pastrmci ukus je fenomenalan.
Tražiš smeštaj za odmor u Srbiji?
Ukoliko želite da svoj odmor provedete u Srbiji, topsmestaj.com je tu da vam pomogne da pronađete pravi smeštaj za sebe.
Bajina Bašta
Bajina Bašta je mala opština na granici sa Bosnom i Hercegovinom od koje je deli reka Drina, ali može se pohvaliti izuzetnim prirodnim lepotama zbog kojih je jedna od turistički najznačajnijih opština u Srbiji. Na prostoru Bajine Bašte se nalazi Nacionalni park Tara i vidikovci od kojih zastaje dah, jezero Perućac i jedan od najlepših delova toka reke Drine, zatim čuvena “kućica na Drini“, manastir Rača, reka Vrelo.
Bajina Bašta je udaljena od Beograda oko 170 km a od Niša oko 300 km.
Bajina Bašta – Šta videti?
Nacionalni park Tara
80% Nacionalnog parka je prekriveno šumom, a na Tari se nalaze neki od najlepših vidikovaca u Srbiji: Banjska stena, Crnjeskovo, Bilješka stena, Sjenič, Osluša i Janjač. Više informacija smo vam pripremili u posebnom testu o planini Tara.
Jezero Perućac
Jezero Perućac je veštačko jezero nastalo nakon gradnje brane na Drini i dugačko je više od 50 km. Samo naselje Perućac je udaljeno oko 13 km od Bajine Bašte. Jezero Perućac je popularno i kao “srpsko more“, jer je tokom leta odlično za kupanje. Napravljene su pontonske plaže, kao i brojni splavovi tako da se tokom letnjih meseci uvek traži mesto više. Nažalost, Perućcu preti opasnost od preterane i neplanske gradnje, a nadamo se da će se u budućnosti regulisati gradnja i sačuvati priroda koja je na ovom mestu zaista posebna.
Reka Vrelo – Reka Godina
Kod Perućca se nalazi i najkraća reka u Srbiji – reka Vrelo. Poznata je i pod nazivom Godina jer je dugačka 365 m. Iako kratka, reka je vrlo bogata vodom, a na samom svom kraju, pre nego što se obruši u Drinu. formira vodopad visine 10 m. Iznad same reke i vodopada se nalazi prelepi restoran koji može biti odlično mesto za predah i uživanje.
Kućica na Drini
Još jedno “mesto sa razglednice“ i simbol Bajine Bašte jeste Kućica na Drini. Nalazi se na oko 2 km nizvodno od Bajine Bašte na steni po sredini reke. U blizini se nalazi i parking, pa možete zastati i napraviti neku fotografiju.
Svakih nekoliko godina Drina nabuja, poplavi ili ošteti čuvenu kućici, ali je entuzijasti uvek obnove i vrate joj stari sjaj.
Manastir Rača
Na obroncima Tare, na mestu gde reka Rača izlazi iz njenog kanjona i na oko 6 km od Bajine Bašte, nalazi se manastir Rača. Podigao ga je kralj Dragutin u XIII veku a tokom svoje istorije je u više navrata rušen i paljen. Današnji izgled je dobio u XIX veku.
Zanimljivo je da se tokom Drugog svetskog rata Miroslavljevo jevanđelje čuvalo baš u manastiru Rača.
Užice
Užice je centar Zlatiborskog okruga i jedan od najvećih gradova u Zapadnoj Srbiji. Ovaj grad na reci Đetinji širi svoju turističku ponudu i puno toga možete obići u gradu i okolini. Mi izdvajamo Užičku tvrđavu, Hidrocentralu i Veliku branu na Đetinji, Potpećku pećinu, selo Zlakusa i Terzića avliju, kao i nedavno otvoreni Stapark.
O atrakcijama koje možete doživeti videti u Užicu, čitajte u našem posebnom tekstu.
Čajetina
Opština Čajetina obuhvata centralni deo planine Zlatibor. Čine je zapravo dva veća naselja- Čajetina, koja je administrativni centar i naselje Zlatibor, kao turistički centar.
Turizam je osnovna privredna grana u Čajetini zbog činjenice da je Zlatibor najposećenija turistička destinacija u Srbiji.
Više informacija o tome šta sve možete posetiti na Zlatiboru možete naći u našem tekstu Vikend na Zlatiboru.
Čačak
Čačak je centar Moravičkog okruga i jedan od razvijenijih gradova u Srbiji. Pripada turističkoj regiji Zapadna Srbija sa svojom bogatom i raznovrsnom ponudom. Zahvaljujući prirodnim lepotama, bogatom istorijskom nasleđu, verskom i banjskom turizmu, Čačak je jedna od opština koje svaki tirista mora posetiti.
Pomenućemo samo Ovčarsko-Kabarsku klisuru i njene manastire, fenomenalne vidikovce i planinarske staze, Ovčar Banju i brojne kulturno-istorijske spomenike u samom gradu.
Pripremili smo vam poseban tekst o tome šta videti u Čačku.
Arilje
Arilje je mala opština u Zapadnoj Srbiji, najpoznatija po proizvodnji maline i pamuka. Nalazi se na oko 180 km od Beograda, 100 km od Kragujevca i oko 230 km od Niša.
Arilje – Šta videti?
Simbol grada je crkva Svetog Ahilija, podignuta u XIII veku. Nalazi se na uzvišenju iznad ušća Rzava u Moravicu i svojim velelepnim izgledom dominira gradom. Poznata je po svojim freskama od kojih je najznačajnija freska Plavog anđela.
Reka Rzav koja protiče kroz Arilje je jedna od najčistijih reka u Srbiji, a čuvena je i po plažama koje su jako popularne tokom leta. Neke od njih su Urjak, Bosa Noga i Žuta stena.
Vodena pećina se nalazi u živopisnom kanjonu reke Panjice na oko 20km od centra Arilja. Staza do pečine je uređena, a ispred pećine se nalazi vodopad. Preporučujemo obilazak kanjona Panjice i Vodene pećine svim ljubiteljima prirode i šetnje.
U kanjonu Velikog Rzava se nalazi Visočka banja, pravi prirodni fenomen. Topla voda iz podvodnih izvora kroz otvore u stenama izlazi na površinu. Temperatura vode je 27 stepeni i njena lekovitost je dokazana kod mnogih oboljenja.
Šta probati?
Ariljsku malinu, u svim oblicima. Ariljci vole da kažu da je upravo Arilje svetska prestonica maline.
Najznačajnije manifestacije u Arilju
ARLEMM – ARLEMM je više od muzičkog festivala. On je kulturno-edukativna manifestacija koja okuplja eminentne umetnike i profesore na polju klasične, tradicionalne i džez muzike sa ciljem da muzičku kulturu predstavi pre svega mladima. Održava se u julu.
Dani maline – Održavaju se u junu i predstavljaju omaž ovoj voćki.
Požega
Požega se nalazi u kotlini okružena planinama i na čvorištu železničkih i drumskih puteva. Od Užica je udaljena oko 20 km, od Beograda oko 170 km a od Niša oko 220 km.
Požega – Šta videti?
Gradski trg
Zanimljiva je priča o nastanku trga u Požegi. Po nalogu kneza Miloša Obrenovića 1832. godine na prostranoj ravnici je proboden kolac, zatim je zavezan kanap i i njime opisan krug. Oko kruga su zatim nikle kuće, kafane, dućani, a u samom centru spomen-česma.
Trg je renoviran 2012. godine čime je dobio moderniji izgled i danas predstavlja ponos ove varoši.
Železnički muzej
Muzej uzanih pruga je jedinstven u Srbiji i okruženju. Među više od 500 eksponata, nalaze se i lokomotive stare i po 150 godina.Najznačajniji eksponat je lokomotiva Rama iz 1873. godine. Proizvedena je u nemačkoj firmi Kraus, a smatra se da je ona dovukla prvi voz u Sarajevo. Pored nje, tu je i prva lokomotiva proizvedena na Balkanu 1882. godine. Napravljena je u Majdanpeku, a zove se Milan, po tadašnjem kralju Srbije Milanu Obrenoviću.
Tometino polje
Tometino polje je talasasta visoravan koja se nalazi u podnožju Maljena, između Požege i Divčibara. Predstavlja vazdušnu banju i popularno je među ljutibiteljima aktivnog turizma. Ima brojne staze za pešačenje, planinarenje, kao i biciklističke staze.
Kosjerić
Kosjerić je mala opština koja se nalazi na oko 30 km od Užica, oko 130km od Beograda i oko 240 km od Niša. Varoš je okružena planinama, a kroz nju protiče reka Skrapež.
Kosjerić – Šta videti?
Kada ste u Kosjeriću, preporučujemo da u samom gradu posetite Stari han u kom se nalazi vizitorski centar i etnološka zbirka koja pokazuje istoriju ovog kraja. spomenik Antoniju Kosijeru po kojem je grad po predanju dobio ime kao i Olimpijsku česmu posvećenu rodonačelniku Olimpijskog pokreta u Srbiji.
U blizini Kosjerića se nalazi selo Seča Reka u kome se nalazi crkva-brvnara iz 1812. godine. Crkva Svetog Đorđa u Sečoj Reci je podignuta na mestu starijeg hrama koji su Turci zapalili. U porti crkve se nalaze spomenici – krajputaši.
Kosjerić je najpoznatiji po seoskom turizmu i posebno je popularan za porodični odmor sa decom. Može se pohvaliti brojnim projektima koji za cilj imaju očuvanje kulturne baštine, a jedan od njih je “Škola mojih predaka“.
Ovaj projekat čija je ideja da se mlađim generacijama prikaže kako su nekad izgledale škole, kako se učilo i ponašalo u njima. Održava se u selu Subjel u opštini Kosjerić u najstarijoj školi u ovom kraju.Đaci posetioci imaju priliku da nose tradicionalnu odeću (uz obavezne šajkače za dečake i marame za devojčice), da sede u skamijama, računaju na računaljci, koriste autentičan pribor iz tog vremena i čuju priču o tome kakva su pravila ponašanja vladala u školama nekada.
Ivanjica
Opština Ivanjica se nalazi u jugozapadnoj Srbiji i po površini spada među najveće opštine u Srbiji. Više od polovine površine opštine pripada Goliji, a tu su i planine Javor i Mučanj. Ivanjica zauzima posebno mesto među ljubiteljima seoskog turizma, jer su dobri domaćini ovog kraja začetnici seoskog turizma u Srbiji.
Ivanjički kraj ima puno toga da ponudi, a mi smo pripremili tekst o mestima za koja smatramo da obavezno trebate posetiti dok ste u Ivanjici.
Sjenica
Kada pomislite na Sjenicu sigurno pomislite i na Peštersku visoravan na kojoj se ova opština prostire. Udaljena je od Beograda i od Niša oko 240 km, a nalazi se većim delom na oko 1000 metara nadmorske visine. Zato ovo područje karakterišu duge i hladne zime i često se baš ovde beleže najniže temperature u Srbiji.
Sjenica – Šta videti?
Sjenica se može pohvaliti nekim od najlepših meandara reke Uvac, Pešterskim poljem koje je odnedavno takođe proglašeno rezervatom prirode, ali i nekim od najčistijih reka u Srbiji: Vapa, Jablanica, Grabovica i Uvac koje su bogate ribom.
Specijalni rezervat prirode Uvac
Deo rezervata prirode Uvac uključujući Sjeničko jezero i vidikovac Molitva, koji važi za jedan od najlepših vidikovaca u Srbiji, pripada teritoriji opštine Sjenica. Više detalja smo vam pripremili u posebnom tekstu o rezervatu Uvac .
Specijalni rezervat prirode Peštersko polje
Peštersko polje se prostire na oko 1000 metara nadmorske visine, a najviši vrh je Trojan (1430 m.n.v). Ova magična visoravan sa nepreglednim blagim brežuljcima koji su prekriveni pašnjacima, u prošlosti je bila pokrivena gustom borovom šumom, kojoj duguje to što je danas prostor Pešterskog polja najveće tresetište na Balkanu.
Manastir Kumanica
Manastir Kumanica je smešten uz magistralni put na granici Srbije i Crne Gore, a smatra se da potiče iz perioda između XIII i XV veka. Ovaj manastir je poznat po brojnim čudima i isceljenjima a posećuju ga pripadnici svih veroispovesti.
Šta probati?
Kada ste u Sjenici probajte (i pazarite) nadaleko čuveni sjenički sir, kao i ostale mlečne proizvode. Kažu da je tajna ovog sira, osim u načinu pripreme, i u tome što su pešterska polja na kojim stoka pase bogata lekovitim biljakama. Ljubitelji mesa mogu uživati u jagnjećem pečenju, a ljubitelji slatkiša u tradicionalnim kolačima poput baklava i kadaifa.
Nova Varoš
Nova Varoš je smeštena podno planine Zlatar, a najvećim delom se nalazi na oko 1000 metara nadmorske visine. Nalazi se na magistralnom putu ka Crnoj Gori. Savetujemo vam da posetite Zavičajni muzej koji se nalazi u samom gradu i gde možete saznati sve o gradu, ali i o čitavoj oblasti Stari Vlah.
Nova Varoš – Šta videti?
Nova Varoš je svakako najpoznatija po svojim prirodnim lepotama, a to su pre svega Specijalni rezervat prirode Uvac i planina Zlatar.
Specijalni rezervat prirode Uvac
Dve trećine rezervata prirode Uvac se nalazi na teritoriji opštine Nova Varoš. Sve informacije o tome šta videti, kako ogranizovati obilazak Uvca i kako obići meandre smo vam pripremili u posebnom tekstu o specijalnom rezervatu prirode Uvac.
Planina Zlatar
Planina Zlatar je biser jugozapadne Srbije i omiljena destinacija za prave ljubitelje prirode. Može se pohvaliti šumama, livadama i pašnjacima, a Zlatar je proglašen i vazdušnom banjom zbog “ruže veterova“ koja je ovde prisutna. Najviši vrh je Golo brdo, sa nadmorskom visinom od 1627 m.
Zlatar je pogodan za aktivni turizam i postoji veliki broj obeleženih staza koje vode do vidikovaca.
Šta probati?
Dok ste na Zlataru obavezno probajte zlatarski sir i heljdopitu.
Podelite sa nama Vaše utiske. Ukoliko smatrate da neke informacije nedostaju, pišite nam u komentaru.
Zapadna Srbija vas zove!